W dniach 21-22 listopada do Muzeum Rolnictwa im. ks. Krzysztofa Kluka w Ciechanowcu przyjechało 35 pracowników z 13 polskich parków etnograficznych by uczestniczyć w konferencji „Słoma, trzcina i wiklina”.
Konferencja została zorganizowana przez Dział Budownictwa Wiejskiego pod kierownictwem mgr. Edwina A. Wilbika. To już kolejne spotkanie, którego temat przewodni dotyczył materiałów naturalnych, wykorzystywanych przez naszych przodków do wykonywania przedmiotów codziennego użytku.
Inauguracji konferencji dokonała dyrektor Dorota Łapiak, przywitała i jednocześnie przedstawiła wszystkich uczestników, co stworzyło przyjazny i rodzinny klimat. Było to bardzo miłe, ponieważ wyjątkowo dużą grupę osób reprezentowali rzemieślnicy, którzy na ogół nie mają okazji do spotkań podczas konferencji skansenowskich.
Pierwszy panel konferencji poprowadził dr Hubert Ossadnik z Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku. Zróżnicowanie tematyczne panelu pokazało, jak wiele zagadnień związanych jest ze słomą, trzciną i wikliną i jakim poważnym wyzwaniem dla konserwatorów są te materiały pod względem konserwacji, przechowywania czy zachowania tradycji.
W I panelu udział wzięli:
mgr Jadwiga Serafinowicz z Muzeum Wsi Lubelskiej, której referat dotyczył konserwacji muzealiów ruchomych wykonanych ze słomy i wikliny. Poruszyła w nim problemy konserwatorskie, które towarzyszą tym gromadzonym zbiorom, a także przedstawiła proces konserwacji muzealiów wykonanych z tym materiałów.
mgr inż. Lidia Staniek i mgr inż. Paulina Kryg z Muzeum Narodowego Rolnictwa
i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie przedstawiły bardzo ciekawe przykłady zbiorów zabytków ruchomych wykonanych z tych materiałów, przedstawiając zagadnienia związane z ich konserwacją, rekonstrukcją czy zachowaniem w dobrym stanie.
Ponieważ konferencja nie była skierowana jedynie do konserwatorów, a jej zakres obejmował również zagadnienia z dziedziny etnografii z takim tematem przyjechały koleżanki z Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu.
mgr inż. Danuta Krześniak i mgr Ewa Dagmara Rutkowska z Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu przedstawiły materiał filmowy dokumentujący tradycje wikliniarskie rodziny Solków oraz długoletnią współpracę tejże rodziny z muzeum.
Ciekawe zagadnienie poruszył kustosz Działu Zielarstwa z naszego muzeum -mgr inż. Piotr Kiersnowski, który zaprezentował, w jaki sposób wykorzystywana jest słoma, którą każdego roku zrzucamy z dachów podczas ich wymiany. Użycie starej słomy
w permakulturze do użyźniania ziemi w ogrodach to kwestia zdrowia i ekologii. Temat ten, jak się okazało zainspirował obecnych na konferencji do wprowadzenia tego rozwiązania w swoich muzeach.
Drugi panel tematyczny poprowadzony został przez dr Wiolettę Brzezińską-Marianowską z Muzeum Wsi Kieleckiej.
W panelu tym wystąpiły osoby, których badania i praca skupia się na pokryciach dachowych wykonanych ze słomy. Strzecharstwo, bowiem jest jednym z najważniejszych tematów w przypadku skansenów prezentujących budownictwo minionych wieków. Dachy stanowią niejako ich wizytówkę i nadają niepowtarzalny klimat zagrodom w naszych instytucjach. Sposoby krycia dachów i problemy związane z ich konserwacją przedstawiali:
Albert Fryst z Muzeum Wsi Kieleckiej- Park Etnograficzny w Tokarni,
Karol Mateusz Wiśniewski z Muzeum Kultury Ludowej w Wasilkowie,
mgr Edwin Andrzej Wilbik z Muzeum Rolnictwa im. ks. Krzysztofa Kluka
w Ciechanowcu oraz mgr Ewa Tyczyńska z Muzeum Etnograficznego im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej w Toruniu.
Trzy regiony Polski i cztery różne skanseny były reprezentowane przez prawdziwych pasjonatów i praktyków. Referenci przedstawili zakres wiedzy, który stanowił ważny wstęp na poziomie merytorycznym do przeprowadzenia warsztatów odbywających się drugiego dnia konferencji.
Piątek przywitał nas niesprzyjającą aurą do prac w plenerze, lecz po śniadaniu okazało się, że to nie jest przeszkoda dla uczestników konferencji, którzy w wyśmienitych humorach pojawili się na warsztatach.
Wprowadzenia uczestników w tajniki „strzecharstwa” podjęli się Marek Siedlecki
i Piotr Karpiński, rzemieślnicy naszego muzeum. Na początku w stodole uczestnicy szkolili się w wykręcaniu „główczaków” i „strzeszaków”. Są to nazwy dwóch rodzajów snopków używanych do pokrywania dachów na naszym terenie. W trakcie trwania warsztatów toczyły się zażarte dyskusje na tematy związane z naturalnymi pokryciami dachów i wymiany doświadczeń obecnych na spotkaniu „strzecharzy” z Tokarni, Radomia, Opola
i Ciechanowca. Po przerwie udaliśmy się wszyscy pod zabytkową piwnice, gdzie grupa ochotników pod okiem Marka i Piotra podjęła się próby pokrycia fragmentu dachu. Aktywnymi uczestnikami drugiego etapy szkolenia okazali się muzealnicy z Sierpca, Tokarni, Łowicza, Wasilkowa, Radomia oraz Ciechanowca. Dzięki ich zaangażowaniu możemy podziwiać pięknie położony dach.
Bardzo wszystkim dziękujemy i do następnego :)
