Jak mówi stare ludowe porzekadło „na Wniebowzięcie zakończone żęcie”. Podczas sierpniowego święta Matki Boskiej Zielnej, przypadającego na 15 dzień tego miesiąca, od wieków święcono naręcza kwiatów, zbóż i ziół ułożonych w bujne, kolorowe bukiety. Zwyczaj ten był wyrazem wdzięczności za zebrane płody rolne i wszelkie dary natury, którymi Bóg darzył w zamian za ciężką pracę. Wiejskie gospodynie wplatały do równianek złociste kłosy zbóż: pszenicy, żyta, jęczmienia, owsa i prosa, które symbolizowały plony zebrane na polu. Młode dziewczyny nie żałowały najpiękniejszych kwiatów z ogrodu - bukiety zdobiły złote kule, floksy, dalie i astry, nagietki i nawłocie. Tradycyjnie pojawiały się także warzywa – marchew i buraki oraz owoce, szczególnie nadziane na patyk czerwone jabłuszka, a także len, jarzębina, dojrzałe makówki oraz zbierane na łąkach, miedzach i w lasach rośliny lecznicze, takie jak piołun, krwawnik, wrotycz, mięta i dziurawiec. Poświęcony w Kościele bukiet miał ogromne znaczenie w wiejskiej obrzędowości i wierzeniach. Z czcią i szacunkiem zabierano go do domu i chowano w zaszczytnym miejscu za „świętym” obrazem. Równianka miała przynieść domostwu błogosławieństwo i ochronić przed wszelkimi nieszczęściami.
fot. Monika Garalowska
Zwyczaj przygotowywania i święcenia równianek jest znany do dziś, jednak nie jest już tak powszechny jak dawniej. Warto zadbać, aby ta piękna tradycja związana z jednym z najstarszych świąt Maryjnych nie popadła w zapomnienie, warto przekazać ją następnym pokoleniom.
13 sierpnia, podczas obchodów Podlaskiego Święta Chleba, wzorem lat ubiegłych zapraszamy serdecznie do wzięcia udziału w konkursie na wykonanie tradycyjnej równianki. Do konkursu można zgłaszać bukiety przyniesione z domu, a także te wiązane na miejscu, z przygotowanych przez nas materiałów. Konkurs startuje punktualnie o godzinie 10, w zagrodzie przy chacie z miejscowości Koce, położonej w sąsiedztwie kościoła w skansenie. Równianki będą przyjmowane do godziny 14.00. Nagrody w konkursie zostały ufundowane ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Szczegółowe informacje o konkursie znajdują się w Regulaminie:
Regulamin Konkursu na Wykonanie Równianki 2023.pdf
Tekst oprac. Dorota Gnatowska, kierownik Działu Tradycji Zielarskich
Fot. Monika Garalowska, Artur Warchala