Pod koniec 2024 r. oferta wydawnicza Muzeum Rolnictwa została wzbogacana o cztery kolejne publikacje. Wśród nich znalazł się tom pokonferencyjny Być Kobietą. Kobiety Podlasia i Mazowsza do 1945 roku, pod redakcją Marleny Brzozowskiej. Publikacja jest pokłosiem dwóch ogólnopolskich konferencji naukowych, które odbyły się w latach 2023 i 2024. W związku z tym tom podzielony jest na dwie części. Zakres chronologiczny pierwszej z nich rozciąga się od epoki staropolskiej do 1918 r., a drugiej okres międzywojenny i II wojnę światową. Książka porusza wiele aspektów z życia Podlasianek i Mazowszanek. Czytelnicy znajdą tu biogramy przedstawicielek różnych grup społecznych, a także teksty poświęcone aspektom prawnym, politycznym, gospodarczym i społecznym dotyczące kobiet na przestrzeni dziejów.
Część I:
I. Arabas, Anna Jabłonowska: polska Minerwa i jej gabinetowa encyklopedia przyrody,
Ł. Gołaszewski, Poziom zamożności szlachty ziemi bielskiej w świetle danych o wysokości posagów na przełomie XVI i XVII w.,
E. Kotkowicz, Rola kobiet w budowaniu materialnej i społecznej pozycji rodziny na przykładzie Starzeńskich,
D. Gnatowska, Siemiatycka szkoła babienia księżnej Anny z Sapiechów Jabłonowskiej w świetle przemian zachodzących w dziedzinie położnictwa na ziemiach polskich w II połowie XVIII w.,
A. Buczyło, Żony parochów unickich na Podlasiu i w powiecie brzeskim w XVIII – początkach XIX wieku – zarys problematyki,
E. Bohusz-Rubaszewska, Mała wieś i marzenia o edukacji Marianny Łupińskiej,
N. Tomaszewski, Znane kobiety z Ciechanowca i okolic w zbiorach Archiwum Augustynowiczów-Ciecierskich z Bacik,
Z. Wójcik, Ks. Krzysztof Kluk i jego problemy z kolatorkami,
A. Zaniewska, Działalność kobiet w okresie pierwszej wojny światowej w świetle „Gazety Białostockiej” i „Echa Białostockiego”,
Część II:
J. Dufrat, Komunistki w przestrzeni międzywojennego Białegostoku,
A. Kakareko, Czy tylko filantropia? Charytatywna działalność żeńskich zgromadzeń zakonnych na Podlasiu w okresie międzywojennym na przykładzie Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo z Domu św. Marcina w Białegostoku (1923-1939),
W. Wróbel, Julia z Pieślaków Charzyńska (1877-1953). Zapomniana białostocka działaczka społeczna,
M. Bucharowicz-Tocka, Eugenia Waśniewska – posłanka i działaczka na rzecz praw kobiet w II Rzeczpospolitej,
P. Pawluczuk, Maria Kolendo jako kronikarka tajnego nauczania na Białostocczyźnie pod okupacją niemiecką (1941-1944),
J. Zajko-Czochańska, Elżbieta Daniszewska – poetka i lokalna patriotka,
P. W. Górski, N. D. Tomaszewski, Kobiecy lek heroiczny w „czarnej dekadzie” aptekarstwa w Ciechanowcu i na Podlasiu (1939-1951),
P. Suchodolski, Kobiety we wspomnieniach andersowca, sierżanta Leona Beczka.
Jako tom pokonferencyjny ukazała się również książka pt.: Granice i ludzie. Społeczne następstwa powojennych podziałów państwowych w Europie Środkowo-Wschodniej 1918-1939, pod redakcją Doroty Michaluk, Krzysztofa Kani oraz Marleny Brzozowskiej. Jest to już dziesiąta publikacja z ukazującej się od 2013 r. serii Podlasie i pogranicza Europy. Ubiegłoroczny tom był poświęcona kształtowaniu się granic państwowych w naszej części kontynentu i ich wpływu na wieloetniczną ludność regionu. Nie zabrakło przy tym wątków lokalnych. Jeden z artykułów dotyczy problemu scalania lewo i prawobrzeżnego Ciechanowca w jeden organizm miejski, co było wynikiem wieloletnich starań. Zagadnienie to w interesujący sposób obrazuje zakorzenienie się w świadomości mieszkańców podziałów państwowych z okresu zaborów.
R. Barta, Europa Środkowo-Wschodnia po I wojnie światowej. Grupy etnicznie i narody versus państwa narodowe,
K. Latawiec, Granica rosyjsko-austriacka w Królestwie Polskim w latach 1889-1918. Kwestie administracyjne, społeczne i gospodarcze. Zarys problematyki,
M. Górny, Mniejszość i większość w procesie budowy państwowości w Europie Środkowo-Wschodniej w 1918 roku,
K. Czechowska, Mniejszość i większość w procesie budowy państwowości w Europie Środkowo-Wschodniej w 1918 roku,
M. Brzozowska, Proces scalania Ciechanowca po odzyskaniu niepodległości przez Polskę po I wojnie światowej,
J. Gierowska-Kałłaur, Kreślenie granic na okupowanym terytorium byłej Rzeczypospolitej Obojga Narodów jako narzędzie realizacji niemieckiej polityki specjalnej,
H. Głogowska, Konsekwencje traktatu ryskiego dla Białorusinów,
A. Czarniakiewicz, Bałachowcy – wojna będzie czy nie będzie? Żołnierze byłych oddziałów gen. Stanisława Bułak-Bałachowicza w Polsce w okresie 1921-1923,
P. Cichoracki, Nielegalne przekraczanie północnego odcinka granicy polsko-sowieckiej w latach 1937-1939. Przyczynek do genezy przebiegu Kampanii polskiej 1939 w województwach północno-wschodnich,
A. Gusachenko, Od imperialnego narodu tytularnego do mniejszości etnicznej: Rosjanie w międzywojennej Łotwie,
K. Buchowski, Po obu stronach linii Focha na Suwalszczyźnie w latach 1919-1923,
T. Balkelis, O „niezaangażowaniu narodowym” na Wileńszczyźnie i na Górnym Śląsku. Wpływ przymusowej nacjonalizacji,
T. Błaszczak, „Normalizacja” komunikacji przez granicę polsko-litewską w latach 1938-1939,
R. Miknys, Proces nabywania obywatelstwa na Wileńszczyźnie w 1939 roku w kontekście rozważań Michała Römera,
M. Korzeniowski, Polskie środowisko polityczne w Kijowie wobec traktatu brzeskiego z 9 lutego 1918 r. i jego konsekwencji,
O. Razyhrayev, Niespokojne pogranicze. Bezpieczeństwo publiczne w województwie wołyńskim w 1912 roku (w świetle akt policyjnych),
N. Kurylczuk, Naruszenia granic sowiecko-polskiej w świetle źródeł sowieckich na przykładzie pogranicza olewskiego,
I. Sribniak, Granica polsko-sowiecka w działaniach agentów ukraińskich służb specjalnych w 1921 roku.
Kolejną publikacją wzbogacającą ofertę wydawniczą Muzeum Rolnictwa jest tom drugi pamiętnika Michała Hieronima Starzeńskiego, starosty brańskiego opracowany przez Eryka Kotkowicza. Autor był osobą niezwykle interesującą, której życie przypadło na lata 1757-1823.
Był m.in. starostą brańskim, członkiem Komisji Wojskowej Obojga Narodów, powstańcem kościuszkowskim, pełnomocnikiem do spraw tworzenia administracji Księstwa Warszawskiego w departamencie białostockim i łomżyńskim, a następnie brał udział w tworzeniu obwodu białostockiego i tarnopolskiego Imperium Rosyjskiego. Starzeński był ziemianinem, którego włości leżały w granicach trzech zaborów, dlatego by utrzymać swój stan posiadania starał się wkupić w łaski każdego z nich.
Niestety jego pamiętniki nie zachowały się do naszych czasu w oryginale. Tekst przetrwał jedynie w dwóch różniących się od siebie odpisach sporządzonych na długo po śmierci Michała Starzeńskiego przechowywanych w Krakowie i Grodnie. Muzeum Rolnictwa w kolejnym tomie przekazuje na ręce czytelników drugi ze wspomnianych wyżej tekstów. Grodzieńskie rękopisy spisano w językach polskim i francuskim, z którego przekładu dokonała Grażyna Olszaniec. Wspomnienia starosty brańskiego są doskonałym źródłem do poznania epoki stanisławowskiej, organizacji władzy zaborczej oraz burzliwej epoki napoleońskiej.
Listę nowości wydawniczych zamyka XX już tom Ciechanowieckiego Rocznika Muzealnego. Podobnie jak w latach ubiegłych czasopismo zawiera interesujące artykuły z takich dziedzin jak historia, genealogia, historia sztuki, etnografia, nauki przyrodnicze, muzealnictwo. Tak szeroka tematyka sprawia, że niemal każdy znajdzie tu coś dla siebie.
Z. J. Wójcik, Studia Janusza Domaniewskiego o ptakach w ks. Krzysztofa Kluk tomie drugim z 1779 r., „Zwierząt domowych i dzikich …”,
I. Arabas, W hołdzie naturze: siemiatycka kolekcja przyrodnicza księżnej Anny Jabłonowskiej,
D. Gnatowska, O powstaniu Ogrodu roślin zdatnych do zażycia lekarskiego w Muzeum Rolnictwa w Ciechanowcu – 40-lecie muzealnej kolekcji roślin leczniczych,
T. Grużewska, Taraxacum – mniszki. Zioła o niezwykłych zaletach i zawsze dostępne,
W. Z. Łyjak, Rośliny lecznicze w nauce i obyczajowości gminnej,
M. Brzozowska, Inwentarz dworu Ludwika Woyno w Wojnach-Szubach,
E. Kotkowicz, Michał Hieronim Starzeński i jego pamiętniki,
Z. Romaniuk, Znakomity a zapomniany Podlasianin,
S. Remiszewski, Starowierska antropologia gwarowo-literacka w życiu i twórczości Wiery Jewdokimow,
S. Milewski, Geneza Solidarności w Wojewódzkim Ośrodku Postępu Rolniczego w Szepietowie,
E. Bohusz-Rubaszewska, Jędrzej Świderski – zapomniany poeta z ziemi nurskiej,
K. Niewiarowska-Bogucka, Spełniona ostatnia wola Jana Pieńkowskiego,
K. Niewiarowska-Bogucka, Andrzej Kuhn (1929-2014). Marynarz pływający po meandrach wyobraźni …,
K. Sawczuk, Koszule z gorsetem z okolic Drohiczyna,
A. Dmochowska, „Król Herod” w Dmochach-Wochach,
M. Wiśniewski, Ciągnik Case 10-18 w zbiorach Muzeum Rolnictwa w Ciechanowcu,
M. Bielski, Recenzja Waćpana Wysokomazowieckiego życiowe przypadki lektury warte …,
A. Cz. Dobroński, Recenzja O powstaniu styczniowym w „Studiach i materiałach do dziejów Siemiatycz”, red. J. Maroszek, E. Rogalewska,
A. Cz. Dobroński, Recenzja Hallerczycy z pow. wysokomazowiego,
M. Brzozowska, Sprawozdanie z konferencji Być kobietą… Kobiety Podlasia i Mazowsza w latach 1918-1945,
M. Brzozowska, Oferta wydawnicza,
Sprawozdanie merytoryczne z działalności Muzeum Rolnictwa im. ks. Krzysztofa Kluka w Ciechanowcu za 2023 rok,
N. Tomaszewski, Ciechanowiecki Rocznik Muzealny
Od Redakcji
Bibliografia zawartości „Ciechanowieckiego Rocznika Muzealnego”