Muzeum Rolnictwa im. ks. Krzysztofa Kluka w Ciechanowcu, oddaje w ręce czytelników drugie wydanie pierwszego tomu z serii „Pamiętniki Historyczne”. Publikacja zawiera dzieło Józefa Włodka pt. „Dzieje zagłady ziemiaństwa polskiego południowo-zachodniej Białostocczyzny w latach 1939-1944”. Pierwsze wydanie ukazało się w 2005 roku. Jego nakład rozszedł się bardzo szybko, a czytelnicy wielokrotnie pytali o możliwość wznowienia tejże publikacji. Przychylając się do tych próśb w 2021 r. ukazało się drugie, poprawione i uzupełnione wydanie dzieła Józefa Włodka.
Autor urodził się 22 stycznia 1918 r. w majątku Dąbrowa-Bybytki w pow. wysokomazowieckim. Był synem Stanisława Tomasza Włodka, znanego społecznika oraz posła na Sejm RP i Janiny Włodek secundo voto Pac-Pomarnackiej. W 1939 r. Józef ukończył drugi rok studiów na SGGW, jednak jego dalszą edukację przerwał wybuch II wojny światowej. Początkowo pozostawał w rodzinnym folwarku, a następnie przeniósł się do Mnia w pow. bielskim, gdzie do 1944 r. pozostawał kierownikiem gospodarstwa. 28 października tego roku został aresztowany i osadzony w białostockim więzieniu, skąd trafił do łagru nr 45 w Ostaszkowie, a następnie specłagru nr 178 w Diahilewie. Ostatecznie Józef Włodek odzyskał wolność w styczniu 1946 r. Po powrocie do Polski wznowił edukację i w 1948 r. uzyskał stopień magistra inżyniera nauk agronomicznych, a w 1965 r. tytuł doktorski. Po studiach rozpoczął pracę w Zakładzie Chemii Rolnej, a od 1951 do 1988 r. był zatrudniony w Instytucie Sadownictwa. Zmarł 23 kwietnia 1988 r. w Skierniewicach.
Poza pracą zawodową Józef Włodek podjął się trudu zbierania relacji na temat Polaków osadzonych w sowieckich łagrach oraz wojennych i powojennych losów ziemiaństwa. Efektem jego pracy są m.in. „Dzieje zagłady ziemiaństwa …” będące unikatową skarbnicą wiedzy na temat wojennych losów rodzin ziemiańskich oraz poszczególnych folwarków i majątków z terenu przedwojennych powiatów wysokomazowieckiego, bielskiego, łomżyńskiego, ostrołęckiego oraz ostrowskiego. Pisząc powyższe opracowanie, autor opierał się na własnych wspomnieniach oraz relacjach zebranych od świadków i uczestników opisywanych wydarzeń, toteż głównymi źródłami, którymi się posługiwał były przekazy ustne oraz korespondencja prowadzona z przedstawicielami ziemiaństwa. Pozyskane przez siebie informacje zebrał w maszynopisie ukończonym w 1985 r. w Skierniewicach. Powyższy tekst czekał na publikację dwadzieścia lat, gdy został po raz pierwszy wydany przez Muzeum Rolnictwa im. ks. Krzysztofa Kluka w Ciechanowcu.
II wydanie „Dziejów zagłady ziemiaństwa…” opatrzono notą biograficzną przybliżającą postać Józefa Włodka, informacją dotyczącą prac nad powstaniem oraz uwagami dotyczącymi układu dzieła, indeksem osobowym i geograficznym.
Spis treści rzeczonej publikacji obejmuje:
Józef Włodek (1918-1988). Notka biograficzna
Ziemiańskie requiem
I. Zagłada ziemiaństwa polskiego w początkach panowania ZSRR na wschód od linii Ribbentrop-Mołotow.
II. Ziemiaństwo południowo-zachodniej Białostocczyzny podczas okupacji niemieckiej,
w latach 1941-1944.
III. Zagłada ziemiaństwa południowo-zachodniej Białostocczyzny w roku 1944 za rządów PKWN.
IV. Losy ziemian południowo-zachodniej Białostocczyzny po wywłaszczeniu w roku 1944
V. Rzeczywiste losy powojenne niedobitków ziemiaństwa południowo-zachodniej Białostocczyzny.
VI. Próba charakterystyki ziemiaństwa południowo-zachodniej Białostocczyzny z czasów II Rzeczypospolitej
VII. Zestawienie szczegółowych informacji o gospodarstwach większej własności południowo-zachodniej Białostocczyzny
Zakończenie. Czy ziemianie południowo-zachodniej Białostocczyzny żyli kosztem wyzysku ludu pracującego?
Serdecznie zapraszamy do lektury.
