Województwo Podlaskie, podobnie jak i inne regiony Polski na terenach małych miasteczek i we wsiach posiadały do połowy XX wieku olbrzymią ilość zabudowy drewnianej. Większość budynków w małych miastach i niemal wszystkie na wsi były zbudowane z drewna. Wśród nich na samym tylko Podlasiu było tysiące pięknych obiektów typu dwory i dworki, chałupy i całe zagrody wiejskie, szkoły, wiatraki, młyny, kuźnie, karczmy, leśniczówki. Stanowiły one ozdobę krajobrazu wsi podlaskiej. Zmiany cywilizacyjne i beztroska władz (administracyjnych i nadzoru budowlanego) spowodowały zniszczenie tych obiektów. Wiele złego w tym zakresie uczyniła II Wojna Światowa oraz następująca po 1944 r. likwidacja ziemiaństwa a zatem i siedzib dworskich. Bezstylowe, prowadzone bez należytego nadzoru ze strony architektów a często i za ich przyzwoleniem, budownictwo na wsi, szczególnie z lat 70-tych i 80-tych wprowadziło klockowatą brzydotę w zabudowę wiejskich budynków mieszkalnych i gospodarskich. Pierwsze lata XXI wieku są ostatnim momentem by zachować to ze starej drewnianej architektury co jeszcze nadaje się do uratowania. Wieś Podlaska zmienia swoje oblicze. Pojawiło się wiele gospodarstw agroturystycznych przywiązujących wagę do piękna krajobrazu i zachowania przeszłości.
Na wsi osiada również wielu ludzi z miasta, którzy mają poczucie piękna i doceniają wartość drewnianej zabudowy.
W tym celu Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego organizuje konkurs, którego celem jest promowanie właścicieli budynków drewnianych, którzy starają się je uratować i sensownie użytkować. Celem konkursu jest też rozpropagowanie tych budynków
i ich właścicieli nie tylko w woj. białostockim ale również na terenie Polski i Europy. Posłuży do tego wydany jako plon konkursu katalog z fotografiami najciekawszych obiektów
i zamieszczeniem informacji o nich w internecie.
Właściciele i użytkownicy budynków drewnianych położonych na terenach wiejskich województwa podlaskiego (w miejscowościach do 5 000 mieszkańców) mogą zgłaszać budynki drewniane powstałe do 1956 roku i użytkowane do czasów współczesnych takie jak:
- budynki mieszkalne: chałupy, dwory, czworaki, dróżniczówki,
- budynki gospodarcze: spichrze, stodoły, wozownie, maneże,
- budynki użyteczności publicznej: dworce kolejowe, karczmy, szkoły, siedziby urzędów gminy,
- budynki przemysłowe: wiatraki, młyny, kuźnie,
- zagrody wiejskie i założenia dworskie,
Organizatorzy konkursu na najlepiej zachowany zabytek dawnego budownictwa drewnianego ufundowali nagrody o łącznej wartości 22 000 zł. Laureatów konkursu wyłoni jury złożone z przedstawicieli Urzędu Marszałkowskiego, Podlaskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, Regionalnego Ośrodka Badań i Dokumentacji Zabytków w Białymstoku i Muzeum Rolnictwa im. ks. Krzysztofa Kluka w Ciechanowcu i Muzeum Podlaskiego w Białymstoku.
Zgłoszenia obiektów do konkursu przyjmowane są do 31 lipca 2008 r.
Zwracamy się z prośbą do Urzędów Gmin o zgłaszanie obiektów o wysokich wartościach architektonicznych. Proponujemy aby ilość zgłoszeń z jednej Gminy nie przekraczała 5 obiektów.
Informacji o konkursie udziela:
Muzeum Rolnictwa im. ks. Krzysztofa Kluka w Ciechanowcu,
tel. (086) 2771 328 w.21 w godz. 8-16.
Udział w konkursie należy zgłaszać wypełniając druk zgłoszenia.
Adres na który należy zgłaszać oferty:
Muzeum Rolnictwa im. ks. Krzysztofa Kluka w Ciechanowcu,
ul. Pałacowa 5, 18-230 Ciechanowiec.
adres e-mail. muzeum.rol@wp.pl lub zabytekpodlasia@interia.pl
Regulamin konkursu na najlepiej zachowany zabytek wiejskiego budownictwa drewnianego w województwie podlaskim.
I. Organizatorzy konkursu.
- Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego, Muzeum Rolnictwa im. ks. Krzysztofa Kluka w Ciechanowcu
II. Cele konkursu.
- Ochrona tradycyjnego, wiejskiego budownictwa drewnianego.
- Propagowanie wiedzy na temat wartości zabytkowej i piękna dawnej wiejskiej architektury drewnianej.
- Zdopingowanie i zachęcanie władz gminnych i właścicieli obiektów drewnianego budownictwa wiejskiego do dbałości o ich stan.
- Rozpropagowanie wśród okolicznych mieszkańców oraz turystów piękna i wartości dawnej zabudowy drewnianej.
- Kształtowanie poczucia tożsamości regionalnej, dumy z dbałości o zachowane obiekty i potrzeby ich konserwacji i utrzymania.
- Wskazanie możliwości dostosowania budynków drewnianych do współczesnych potrzeb z zachowaniem ich naturalnych pierwotnych właściwości.
III. Warunki udziału w konkursie.
- Konkurs jest adresowany do wszystkich właścicieli i użytkowników budynków drewnianych na terenach wiejskich województwa podlaskiego (w miejscowościach liczących do 5 000 mieszkańców):
- budynki mieszkalne: chałupy, dwory, czworaki, dróżniczówki, plebanie,
- budynki gospodarcze: spichrze, stodoły, wozownie, maneże, itp.
- budynki użyteczności publicznej: dworce kolejowe, karczmy, szkoły, siedziby urzędów gminy, spichrze gminne,
- budynki przemysłowe: wiatraki, młyny, kuźnie, itp.
- zagrody wiejskie i założenia dworskie,
- Do konkursu można zgłaszać obiekty powstałe do 1956 roku.
- W konkursie nie mogą uczestniczyć obiekty podległe ochronie poprzez Muzea i Skanseny.
- Zgłaszanie obiektu do konkursu wymaga zgody jego właściciela.
IV. Oceny i nagrody.
- W skład jury wchodzą:
- przedstawiciele Urzędu Marszałkowskiego
- przedstawiciele Podlaskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków,
- przedstawiciele Regionalnego Ośrodka Badań i Dokumentacji Zabytków w Białymstoku,
- przedstawiciele Muzeum Rolnictwa im. ks. Krzysztofa Kluka w Ciechanowcu,
- przedstawiciele Muzeum Podlaskiego w Białymstoku
- Ocena obiektów będzie się opierać na wyrażonej opinii członków jury wyrażonych w sytuacjach dyskusyjnych większością głosów jury, które będzie brało za podstawę następujące kryteria:
- za stan zachowania obiektu zgodny z tradycją regionalnego budownictwa wiejskiego,
- za obiekty małej architektury (płot, studnie, kapliczki, itp.)
- za otaczającą zieleń nawiązującą do charakteru budynku,
- za zachowanie wnętrza zgodnego z tradycją lokalną, zwłaszcza urządzeń grzewczych.
Nagrody:
Suma nagród ufundowanych przez organizatorów konkursu wynosi 22.000 zł. (brutto).
- Pierwsza nagroda – 5.500 zł.,
- trzy drugie nagrody po 3.000 zł.,
- pięć trzecich nagród po 1.500 zł.,
Na wniosek jury wysokość nagród może ulec zmianie. W przypadku przyznania nagrody dla samorządu lub instytucji prowadzonych przez samorząd należy ją przeznaczyć w całości na ochronę dóbr kultury.
Termin:
przyjmowanie zgłoszeń do 31 lipca 2008 roku, ocena zgłoszonych budynków przez jury do 30 września, przyznanie nagród konkursowych do 30 grudnia 2008 roku.
Informacji o konkursie udziela:
Muzeum Rolnictwa im. ks. Krzysztofa Kluka w Ciechanowcu,
tel. (086) 2771–328 w.21 w godz. 8-16.
www.muzeumrolnictwa.pl
Udział w konkursie należy zgłaszać wypełniając załączony druk zgłoszenia.
Adres, na który należy zgłaszać oferty do konkursu:
- Muzeum Rolnictwa im. ks. Krzysztofa Kluka w Ciechanowcu,
- ul. Pałacowa 5
- 18-230 Ciechanowiec,
- e-mail: zabytekpodlasia@interia.pl