Jesteś na stronie: Rekonstrukcja sernika - zatraconego obiektu małej architektury

Rekonstrukcja sernika - zatraconego obiektu małej architektury

Rekonstrukcja sernika - zatraconego obiektu małej architektury

Poniedziałek
17
Wrzesień
2012

Niektóre obiekty z powodu zmian cywilizacyjnych, ustrojowych i ekonomicznych uległy szybkiej likwidacji. Odeszły gdzieś bezpowrotnie, a z nimi te najstarsze wartości zabytkowe kultury regionu budownictwa drewnianego.
O ich istnieniu na terenie Podlasia pisze m.in. Zygmunt Gloger w encyklopedii staropolskiej i ks. K. Kluk w swoich dziełach. Z okazji 50-lecia Muzeum Rolnictwa im. ks. K. Kluka postanowiliśmy zrekonstruować na podstawie szkicu i opisu zamieszczonego we wspomnianej publikacji już nie występujacy w terenie obiekt sernika.

Z. Gloger tak opisuje sernik: ".budynek kwadratowy pokryty gontami lub słomą na wysokim słupie albo czterech, do obsuszania serów lub gomólek (ser twarogowy z przyprawami suszony "na kamień", a by można je było przechować całą zimę".
Ks. Kluk pisze: "W serniku świeżo robione sery suszą." Dalej w encyklopedii Staropolskiej czytamy: "Jeżeli ściany były z bali, to zwykle z mnóstwem nawierconych dziur. Do sernika wchodzono po przystawianej drabinie. Znajdujący się dawniej przy każdym dworze i dworku sernik dowodził pewnego rozwoju i zamiłowania gospodarstw mlecznych".

Wymarzonym miejscem w skansenie do posadowienia rekonstruowanego obiektu był maleńki sadek obok szlacheckiego dworku z 1840 roku, który odpowiada okresowi opisywanego obiektu przez Z. Glogera.
Rekonstrukcję poprzedziła kwerenda, rysunki wykonawcze i wizualizacja sernika, którego ciekawa architektura musiała być również obiektem funkcjonalnym.
Sernica w rzucie poziomym tworzy kwadrat. Posadowiona jest na czterech dębowych słupach wkopanych w ziemię, górą spiętych belkami, tworzącymi podwaliny obiektu.

Na podwalinach zbudowano zrąb sosnowy konstrukcji sumikowo-łątkowej, którą przykrywa brogowy dach. Pokryty łupaną dranką osikową, w kalenicy zdobiony pazdurem. Rzut poziomy więźby tworzy "piątnicę", która stała się motywem rozstawu otworów wentylacyjnych. Obiekt jest orientowany wejściem w stronę południową, którego drzwi zdobi "Piątnica" tworząca krzyż, wskazując cztery strony świata.

Rekonstrukcja sernika - zatraconego obiektu małej architektury
Rekonstrukcja sernika - zatraconego obiektu małej architektury
Rekonstrukcja sernika - zatraconego obiektu małej architektury
Rekonstrukcja sernika - zatraconego obiektu małej architektury
Rekonstrukcja sernika - zatraconego obiektu małej architektury
Rekonstrukcja sernika - zatraconego obiektu małej architektury
Rekonstrukcja sernika - zatraconego obiektu małej architektury
Rekonstrukcja sernika - zatraconego obiektu małej architektury
Rekonstrukcja sernika - zatraconego obiektu małej architektury