W dniach 11-12 września 2024 w Muzeum Rolnictwa im. ks. Krzysztofa Kluka w Ciechanowcu odbyła się druga z cyklu konferencja naukowa pt. ,,Być kobietą… Kobiety Podlasia i Mazowsza w latach 1918-1945’’. Zakres chronologiczny obejmował czasy od odzyskania niepodległości, aż po zakończenie II wojny światowej. Losy kobiet, o których rozmawiano były różne, jednak nietrudno było zauważyć skuteczne próby włączania się w życie polityczne, a także determinację w dążeniu do poprawy bytu własnego i rodzin. Można w tym miejscu wymienić posłanki: Eugenię Waśniewską i Ewelinę Pepłowską. W okresie międzywojennym kobiety pozostawały w gorszej pozycji społecznej i gospodarczej niż mężczyźni, stąd ze szczególnym zaangażowaniem starały się dążyć do zrównania w prawach pracowniczych. Polityczki żądały, aby kobiety i mężczyźni zarabiali tyle samo, na tych samych stanowiskach, mogły zajmować kierownicze stanowiska, a nawet podejmować służbę policyjną. Dwa referaty poświęcono białostockim działaczkom komunistycznym. Podjęto też zagadnienie białostockich Żydówek przebywających w getcie i działających konspiracyjnie na rzecz zwalczania nazistów. Rozmawiano również o działalności Sióstr Miłosierdzia na polu pomocy potrzebującym.
Podczas konferencji opowiedziano o zaangażowaniu Marii Kolendo w tajne szkolnictwo w dawnym województwie białostockim podczas II wojny światowej. Podjęto też tematy związane z działalnością artystyczną Antonimy Daciuk i Elżbiety Daniszewskiej. Wiele miejsca, również w kuluarach, poświęcono dyskusji o kobietach, które w trudnych warunkach zesłania na Sybir, walczyły o swoją godność, oraz sposobach pokazywania ich traumatycznych relacji na wystawach muzealnych.
W konferencji wzięli udział badacze z wielu instytucji:
prof. Marcin Łysko z Wydziału Prawa Uniwersytetu w Białymstoku
mgr Jarosław Wasilewski z Biura Badań Historycznych IPN odział w Białymstoku
prof. Joanna Dufrat z Zakładu Historii Polski i Powszechnej od XIX do XX w., Instytutu Historycznego, Wydziału Nauk Historycznych i Pedagogicznych Uniwersytetu Wrocławskiego (referat odczytany)
ks. dr Andrzej Kakareko z Archidiecezjalnego Wyższego Seminarium Duchownego w Białymstoku
dr Emilia Płońska z Wydziału Prawa Uniwersytetu w Białymstoku
prof. Adam Czesław Dobroński, profesor senior z Uniwersytetu w Białymstoku
dr Maria Bauchrowicz-Tocka z Instytutu Studiów Kobiecych
prof. Adam Miodowski z Uniwersytetu w Białymstoku oraz Instytutu Studiów Kobiecych
dr Justyna Zajko-Czochańska z Uniwersytetu w Białymstoku oraz Instytutu Studiów Kobiecych
prof. Małgorzata Dajnowicz z Uniwersytetu w Białymstoku oraz Instytutu Studiów Kobiecych
dr Piotr Górski z Towarzystwa Naukowego Societas Scientiarum Klukoviana et Jablonovianae
mgr Norbert Tomaszewski emerytowany pracownik Muzeum Rolnictwa oraz Towarzystwa Naukowego Societas Scientiarum Klukoviana et Jablonovianae
mgr Katarzyna Sawczuk z Działu Etnograficznego Muzeum Rolnictwa w Ciechanowcu
dr Patryk Suchodolski z Książnicy Podlaskiej im. Łukasza Górnickiego w Białymstoku
dr Karolina Mosiej-Zambrano z Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku
Bardzo dziękujemy wszystkim prelegentom oraz gościom konferencji, którzy wysłuchali referatów. Podsumowaniem dwuletniego cyklu konferencji, będzie publikacja, składająca się chronologicznie z dwóch części – do 1918 roku i lat 1918-1945.
fot. Aleksandra Dąbrowska, Monika Garalowska, Artur Warchala
