Nasi przodkowie w obliczu wszelakich nieszczęść i chorób wzywali na pomoc świętych orędowników, którzy wypraszali im potrzebne łaski u Boga. Zgubę pomagał odnaleźć św. Antoni Padewski, od pożaru chronili św. Florian i św. Agata, a od powodzi św. Jan Nepomucen i tak można wymieniać bez końca.
Dawniej złe warunki higieniczne, głód, bieda i ciężka praca sprawiały, że choroby zakaźne dziesiątkowały mieszkańców wsi, miast i dworów, niezależnie od zajmowanych pozycji społecznych. Nawet, gdy nie szalała epidemia czarnej ospy, dżumy czy cholery, to ludność pozbawiona opieki lekarskiej, zwłaszcza na wsi, cierpiała na rozliczne uciążliwe choroby np. zatrucia pokarmowe, grzybicę, świerzb, wrzody, liszaje, szkorbut, bóle zębów i wiele innych. Głównym źródłem zakażeń była woda pitna, zepsute jedzenie, prymitywne urządzenia sanitarne czy ogólnie przyjęte przekonanie, że częste mycie skraca życie. Lęk przed chorobą był stale obecny w życiu naszych przodków.
Powszechna w walce z chorobą, na równi z ziołolecznictwem, stawianiem baniek czy upuszczaniem krwi, była modlitwa wznoszona do świętych. Niemal każda dolegliwość miała swego patrona, do którego kierowano modlitwy z prośbą o uzdrowienie i ocalenie żywota.Oto recepta na zdrowie za wstawiennictwem świętych orędowników:
św. Apolonia na ból zębów,
św. Błażej na ból gardła,
św. Pankracy na ból głowy,
św. Teresa z Avilla na ból głowy i serca (na ból głowy pomagało też wsparcie św. Katarzyny ze Sieny, św. Anastazji i św. Atanazego),
św. Klara na ból uszu,
św. Agata na ból piersi i choroby płuc,
św. Erazm na choroby żołądka,
św. Zygmunt na przepuklinę,
św. Jan Apostoł na choroby nóg, poparzenia, padaczkę i zatrucia,
św. Jerzy na choroby skóry,
św. Serwacy i św. Wawrzyniec na reumatyzm,
św. Walenty i św. Wit na choroby psychiczne i padaczkę,
św. Florencjusz na choroby dróg moczowych,
św. Burchard na bóle stawów i nerek,
a św. Jan Chrzciciel, św. Klotylda i św. Łucja z Syrakuz byli wzywani na pomoc w chorobach dzieci.
Wśród zastępów świętych byli też tacy, których o wstawiennictwo do Wszechmocnego proszono podczas szerzących się epidemii. Mowa o świętych: Rozalii, Rochu, Marcinie z Tours, Genowefie, Sebastianie i innych, o których opowiem w późniejszym czasie.
Zapraszam do lektury – Krystyna Bogucka, starszy kustosz
Ciąg dalszy nastapi…
Św. Antoni
Św. Wawrzyniec
Św. Agata
Wizerunki świętych: Agaty, Wawrzyńca i Antoniego ze zbiorów Muzeum Rolnictwa w Ciechanowcu (fot. Artur Warchala).
