NIECOdziennik Muzealny- Nasz FORDSON F
Ostatnim razem pisaliśmy o Titanie. Dziś trochę o wspominanym Fordsonie F, który stoi na ekspozycji „Maszyny parowe i ciągniki rolnicze” tuż obok Titana. Nie może być inaczej, ponieważ nasz Fordson F został wyprodukowany w lutym 1918 r. Skąd wzięła się marka Forson? Powstała ona z dwóch powodów. Po pierwsze nazwa „Ford Tractor” była już używana przez jedną z firm z Minneapolis. Ponadto akcjonariusze Ford Motor Company nie byli zainteresowani produkcją traktorów, więc Henry Ford założył niezależną firmę zajmującą się budową tych maszyn, którą nazwał Henry Ford & Son. Produkcję ciągnika Fordson F rozpoczęto w 1917 r. w zakładach w Dearborn w stanie Michigan i trwała do roku 1928. Model F jest protoplastą klasycznej, stosowanej do chwili obecnej, konstrukcji lekkiego ciągnika pozbawionego ramy nośnej. Funkcję nośną pojazdu pełniły połączone w jeden układ nośny blok silnika, misa olejowa, skrzynia przekładniowa i tylny most napędowy. Pozwoliło to na znaczne uproszczenie procesu produkcyjnego i znaczne obniżenie kosztów produkcji, co wpłynęło na niską cenę ciągnika i możliwość jego upowszechnienia. W II połowie lat 10. XX w. ceny prawie wszystkich amerykańskich ciągników lekkich kształtowały się w granicach od 950 do 1200 dolarów. Natomiast Henry Ford w 1918 r. sprzedawał swego Fordsona F za 750 $, a do 1922 r. zredukował cenę do 395 $. Czym wykosił konkurencję i osiągnął ogromny sukces finansowy. Model tego ciągnika fabrycznie nie posiadał błotników przednich i tylnych oraz instalacji oświetleniowej, bo to wszystko były dodatkowe koszty. Ciekawostką konstrukcyjną jest brak odrębnego pedału hamulcowego. Jest on połączony z pedałem sprzęgła. Przy wciśnięciu pedału do połowy następuje rozłączenie sprzęgła, a przy całkowitym wciśnięciu hamowanie pojazdu. Dodatkowo w konstrukcji ciągnika wykorzystano szereg elementów, pochodzących z samochodu Ford Model T. Fordson F był pierwszym masowo produkowanym ciągnikiem rolniczym o konstrukcji bezramowej. Zaraz po I wojnie światowej skarb państwa polskiego zaczął sprowadzać ciągniki Fordson F i rozprowadzać na ulgowych warunkach płatniczych wśród gospodarstw rolnych, najbardziej zniszczonych przez wojnę. Tym sposobem w 1919 r. do majątków ziemskich w powiecie wysokomazowieckim trafiło 10 szt. ciągników Fordson F. Był to w tamtych czasach najtańszy ciągnik na świecie. Taniość nie oznaczała jednak złej jakości. Słynął o również ze swojej niezawodności. Nasz Fordson F dołączył do kolekcji w 2014 r.
Kilka danych technicznych ciągnika Fordson F:
- producent: Henry Ford & Son w Dearborn, USA
- lata produkcji: 1917-1928 (Dearborn, USA), 1919-1922 (Cork, Irlandia)
- liczba wyprodukowanych egzemplarzy: 755 278 szt. (747 681 szt. w USA, 7 597 szt. w Irlandii)
- nominalna moc: 20 KM (14,7 kW)
- silnik Hercules: benzynowy, pionowy, 4-cylindrowy, dolnozaworowy, chłodzony cieczą. W 1920 r. silnik Hercules został zastąpiony silnikiem produkcji Forda, chociaż był niemal identyczny.
- liczba biegów: 3 + 1
- średnica cylindra: 102 mm
- skok tłoka: 127 mm
- pojemność silnika: 4100 cm3
- liczba obrotów: 1000 obr./min
- prędkość jazdy: do przodu 2,5-11,3 km/godz.; do tyłu 3,4 km/godz.
- masa własna: 1324 kg
- długość: 2600 mm
- szerokość: 1570 mm
- wysokość: 1400 mm
_
kustosz Marek Wiśniewski
Kierownik Działu Techniki Rolniczej
Muzeum Rolnictwa w Ciechanowcu
