Zbliżały się Święta Wielkanocne, do których przygotowywano się już na kilka dni przed ich nadejściem. W okresie tym do pracy mobilizowano prawie wszystkich domowników. Wielkanocne porządki były nieodłączną częścią przygotowań przedświątecznych. Praca ta miała również znaczenie symboliczne – „wymiatano z mieszkania zimę, a wraz z nią wszelkie zło i choroby”.
Prano i prasowano białe obrusy i serwetki, którymi w okresie świątecznym przykrywano stoły oraz dekorowano koszyczki wielkanocne ze święconką.
Gospodynie przygotowywały wypieki: palono w piecu chlebowym, do którego wkładano formy gliniane wypełnione ciastem z rodzynkami – pieczono baby wielkanocne, które następnie dekorowano lukrem. Słodkie pięknie zdobione mazurki, pierogi z makiem (tak nazywano ciasto drożdżowe nadziewane makiem i rodzynkami), rozłożone na ławie w komorze oczekiwały na podanie na stół podczas świątecznych posiłków.
Mężczyźni krzątali się w obejściu. Dymiły wędzarnie, w których wędzone były kiełbasy, szynki i inne wędliny, które podczas świąt z przyjemnością spożywano po czterdziestodniowym poście.
Gospodarze sprawdzali stan pojazdów konnych i uprzęży, aby w poranek wielkanocny pojechać z całą rodziną do kościoła i bez kłopotów technicznych powrócić do gospodarstwa, uczestnicząc w swoistym wyścigu pojazdów konnych. Uważano, że u tego , który pierwszy powróci do zagrody, w gospodarstwie będzie urodzaj na pszenicę.
Malowano pisanki. Część z nich przeznaczona była do koszyczka wielkanocnego, część zdobiła stół wielkanocny. Na podlaskiej wsi panował zwyczaj obdarowywania się pisankami. Dostawali je członkowie rodziny, dzieci i osoby zaprzyjaźnione.
Po pracy i krzątaninie przedświątecznej z utęsknieniem oczekiwano na święta, które były okresem wypoczynku, relaksu i wesołej zabawy.
tekst: st. kustosz Stanisław Kryński, kierownik Działu Etnograficznego
fot. Artur Warchala
