W dniu 7 października 2016 roku w Muzeum Rolnictwa im. ks. Krzysztofa Kluka w Ciechanowcu miała miejsce konferencja pn. „Ksiądz Krzysztof Kluk i badacze epoki stanisławowskiej”. W ten sposób ciechanowiecka placówka uczciła 220. Rocznicę śmierci swojego Patrona – ks. Krzysztofa Kluka (1739-1796). Następna „okrągła” rocznica – 280. Urodzin przypada w 2019 roku. Wtedy zapewne po raz kolejny spotkają się badacze, którym jest on bliski i omówią najnowsze odkrycia z nim związane.
Współorganizatorem konferencji było Towarzystwo Naukowe Societas Scientiarum Klukoviana et Jablonovianae. Finansowego wsparcia, za co organizatorzy konferencji gorąco dziękują, udzieliło Starostwo Powiatowe w Wysokiem Mazowieckiem. Patronat medialny nad imprezą sprawowały Portal Internetowy „Wrota Podlasia” oraz gazeta „Kurier Podlaski – Głos Siemiatycz”. Nie zawiedli jak zwykle naukowcy od lat związani z Ciechanowcem, którzy swoją pracą i wiedzą wypełnili obrady konferencji.
Konferencja podzielona została na trzy bloki tematyczne, które poprowadzili profesorowie: Czesław Waszkiewicz, Zbigniew Wójcik i Adam Dobroński. Jako pierwszy wygłosił referat pt. Ksiądz Krzysztof Kluk – przyrodoznawstwo w Polsce w drugiej połowie XVIII wieku, prof. Zbigniew Wójcik, który omówił nieznane dotąd wydarzenia związane z działalnością naukowo-badawczą ciechanowieckiego przyrodnika. Występujący jako następny referent Norbert Tomaszewski, reprezentujący Muzeum Rolnictwa, przypomniał słuchaczom wydarzenia związane z osobą ks. K. Kluka, które miały miejsce w ostatnich latach. Wśród nich najważniejsze było ukazanie się monografii ks. K. Kluka, której autorem jest prof. Zbigniew Wójcik, badacz od wielu dekad zajmujący się osobą Patrona Muzeum Rolnictwa w Ciechanowcu. Był on uczestnikiem wszystkich konferencji i sesji naukowych jemu poświęconych, od 1973 roku począwszy. Jego monografia będzie przez długie lata „drogowskazem” dla wszystkich badaczy zajmujących się tą tematyką.
Kolejni referenci poszerzyli zakres tematyczny konferencji prezentując postacie współczesne ks. Krzysztofowi Klukowi. Odczytany (pod nieobecność autorki) referat autorstwa dr Marzeny Bogus z Częstochowy pt. „Dla poznania Boga, oraz pożytku ludzkości i mojego małego miasta”, czyli o Leopoldzie Janie Szerszniku jako orędowniku oświeceniowej wiedzy przybliżył słuchaczom postać „cieszyńskiego Kluka”. Prof. Iwona Arabas od wielu lat prowadząca badania „na styku” ks. Krzysztof Kluk – Anna ks. Jabłonowska tym razem zaprezentowała inna ciekawą postać końca XVIII wieku w referacie pt. Ksiądz Remigiusz Ładowski, pijar (1738-1798).
Dr Konrad Szamryk, który z osobą ks. Krzysztofa Kluka związał swoją karierę naukową (obroniony niedawno doktorat i pisana obecnie rozprawa habilitacyjna bazują na rękopiśmiennych kazaniach ciechanowieckiego proboszcza do tej pory praktycznie nie wykorzystywanych przez badaczy) zaprezentował referat pt. Elementy regionalne w idiolekcie Krzysztofa Kluka – próba syntezy.
Dwaj referenci z Siedlec (reprezentujący tamtejsze Archiwum Państwowe): Artur Rogalski i Artur Ziontek, po raz kolejny poszerzyli tematykę konferencji, wprowadzając do niej nowe postaci i zagadnienia. Pierwszy ze wspomnianych referentów przybliżył słuchaczom cała grupę społeczną, jaką była ówczesna inteligencja, pokazując dalsze jej losy, w pierwszych latach po utracie niepodległości, w referacie pt. W kręgu pióra i książki. Kilka słów o środowisku uczonych i „klassy umysłowej” przełomu XVIII-XIX w. w stolicy i na prowincji. Artur Ziontek przypomniał natomiast trochę niedocenianego przez historyków naukowca związanego z dworem króla Stanisława Augusta Poniatowskiego – Jana Filipa Carossiego – badacza w służbie Jego Królewskiej Mości.
Reprezentujący Muzeum Rolnictwa Eryk Kotkowicz przedstawił stan badań nad poszukiwaniem informacji na temat ks. Krzysztofa Kluka w prasie polskiej XVIII i XIX wieku. Już początek jego iście „benedyktyńskich” badań zaowocował kilkoma mniejszymi i większymi odkryciami. Najwięcej emocji budzi „świeży trop” zaginionego druczku kazań Myśli nawracającego się grzesznika, który ks. Krzysztof Kluk „popełnił” na początku swojej pisarskiej kariery, ale inne ustalenia też wnoszą sporo do stanu wiedzy na temat działalności naukowej naszego bohatera.
Wystąpienie dr Ewy Pirożnikow pt. Konsekwencje nowoczesności metod badawczych i przyrodniczych dzieł ks. Krzysztofa Kluka, nacechowane było „badawczą elegancją” i ogromną wiedzą będącą owocem wielu lat badań prowadzonych przez autorkę referatu dorobku ks. Krzysztofa Kluka i jemu współczesnych przyrodników, Szkoda tylko, że coraz mniej badaczy podejmuje „botaniczny aspekt twórczości” ciechanowieckiego przyrodnika, który był przed laty najbardziej eksploatowanym tematem z nim związanym. Czyżby zabrakło już tematów do dalszych badań w tym zakresie? Zdaniem piszącego te słowa jest to niemożliwe (sic!) i wkrótce zapewne pojawią się kolejni „eksploratorzy” serii dzieł przyrodniczych ks. Krzysztofa Kluka.
Kończący obrady prof. Adam Dobroński wybrał sobie z pozoru mało ciekawy temat – medale imienia ks. Krzysztofa Kluka. W trakcie prezentacji jego referatu, jak zwykle bardzo ciekawego i doskonale zaprezentowanego, słuchacze mogli dowiedzieć się o wielu nieznanych aspektach związanych z tym problemem, zaś liczba „odnalezionych” medali „mnożyła się” podczas wystąpienia referenta, co wskazywało na znakomite zgłębienie tego tematu. Mało tego! Na zakończenie prof. Adam Dobroński zaproponował „przywrócenie do życia” medalu im. Ks. Krzysztofa Kluka! Ta doskonała propozycja zostanie zapewne niedługo rozpatrzona i niebawem dowiemy się coś więcej na ten temat.
Bardzo udana konferencja zakończyła się kilkoma ustaleniami, wśród których, poza wspomnianym wcześniej medalem, była zachęta skierowana do naukowców aby podejmowali dalsze badania nad życiem oraz dorobkiem ks. Krzysztofa Kluka oraz zapowiedź przygotowania wydawnictwa pokonferencyjnego, które ukaże się drukiem do końca bieżącego roku.
Norbert Tomaszewski
